İş Sağlığı ve Güvenliğine Çevre Uygulamaları

çevre kirliliği ,iş sağlığı ve güvenliğine uygulamaları

çevre kirliliği , iş sağlığı ve güvenliği ile birlikte ele alınmalıdır. He iki konudada ortak nokta insan sağlığı ve güvenliğidir.

çevre nedir?
çevre, insanı ve diğer canlı varlıkları doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen fiziksel, kimyasal, biyolojik ve toplumsal etmenlerin tümüdür.

çevre kirliliği nedir?
Çevrenin doğal yapısını ve bileşiminin bozulmasını, değişmesini, böylece insanların ve diğer canlıların olumsuz yönde etkilenmesine çevre kirliliği denir

çevre kirliliği ‘nin nedenleri nelerdir?

• Göçler ve düzensiz şehirleşme
• Kişi başına kullanılan enerji su kâğıt kömür vb. artışı
• Ormanların tahribi yangınlar ve erozyon
• Aşırı otlatma ve doğal bitki örtüsünün tahribi
• Konutlardaki ve işyerlerindeki ısınmadan kaynaklanan (özellikle kalitesiz kömür kullanımı) hava kirliliği
• Motorlu araçlar ve deniz araçları
• Maden kireç taş ve kum ocakları
• Gübre ve zirai mücadele ilaçları
• Atmosferik olaylar ve doğal afetler
• Kanalizasyon sularının arıtılmaksızın alıcı ortamlara verilmesi ve sulamada kullanılması
• Katı atıklar ve çöp
• Sulak alanların ve göllerin kurutulması
• Arazilerin yanlış kullanımı
• Kaçak avlanma
• Televizyon bilgisayar ve röntgen; tomografi vb. tıbbi cihazların yaygınlaşması ile meydana gelen radyasyon
• Endüstriyel ve kentsel kaynaklı gürültü

çevre ve çevre kirliliği çeşitleri

• Hava Kirliliği
• Toprak Kirliliği
• Su Kirliliği
• Gürültü Kirliliği
• Işık Kirliliği

Hava kirliliğine nedenleri

• Sanayi kuruluşları: Çeşitli kirletici gaz ve maddeleri bacaları aracılığı ile havaya yaymaktadır.
• Termik santraller: yüksek oranda Kükürt dioksit emisyonları nedeniyle çevreye ciddi zararlar vermektedir. Ülkemizde bitki örtüsü tarımsal üretim ve ormanlarda kayıplara neden olmuştur.
• Yakma tesisleri: evsel ve endüstriyel çeşitli atıkların yakılması sonucu oluşan emisyonlar atmosfere yayılmakta ve canlı yaşamını olumsuz etkilemektedir.
• Konut ve işyerleri: ısıtılması için kullanılan yakıtların yanması sonucu oluşan gazların bacalardan atmosfere yayılması.
• Taşıt araçları: tüm motorlu taşıtların kullandıkları yakıtın yanması ve egzozdan havaya verilmesi.
• Orman ve bitki örtüsünün yanması
• Yanardağlar
• Maden ocakları

Toz kirliliği; İnsanların bulunduğu ortamlardaki istenmeyen toz görüş sahasını azaltmakta, çalışanları rahatsız etmekte, iş randımanını düşürmekte olup en önemlisi bu tozlar meslek hastalıklarına sebep olmaktadır.

Toz, tarih boyunca insan sağlığını olumsuz etkilemeye devam etmektedir. İnsanlar da uzun yıllardan beri tozun farkında olup toz ile mücadele etmektedirler. Bu arada Büyük Tıp Bilgini İbni Sina’nın ‘EĞER TOZ OLMASAYDI İNSAN ÖMRÜNÜN BİN SENE OLMAMASI İÇİN HİÇBİR SEBEP YOKTUR.’ sözünü hatırlatmak yerinde olur.

Firmamız toz ölçümünün çevre kirliliği ve iş sağlığı güvenliği açısından ne kadar önemli olduğunun farkında olup; gerekli önlemleri almamız gerekmektedir.

Su kirliliğine nedenleri

• Sanayileşme
• Kentleşme
• Nüfus Artışı
• Tarımsal Mücadele İlaçları ve Gübreleme

Alınabilecek önlemler;

• Suların tarımsal olarak kirlenmesini önlemek; bilinçli gübre kullanımı,
• Evsel kirlenmeyi azaltmak; doğada çözülen deterjan kullanımı, eskiyen yağların kanalizasyona verilmemesi (Yağlar su üzerinde bir film tabakası oluşturarak sudaki oksijen miktarını azaltır)
• Su kullanımında tasarruf sağlayacak önlemler (ev idaresi, tarımsal sulama, sanayide su kullanımı vb…
• Suları temizleyen teknik önlemler. Birinci gruba giren önlemler, atık kirli su miktarını azaltmayı ön görmektedir. Teknik önlemler ise, suyun kirlenmesini önler ve kirlenmiş suların arıtılmasını sağlarlar.

Toprak kirliliğine nedenleri

• Toprak kirliliğine sebep olan en önemli etkenler; Yerleşim alanlarından çıkan atıklar, endüstri atıkları, egzoz gazları, tarım ilaçları ve kimyasal gübrelerdir.
• Evsel katı atıkların vahşi depolandığı alanlar ile kanalizasyon şebekeleri ile toplanan atık suların arıtılmadan doğrudan toprağa verildiği alanlarda toprak kirliliği meydana gelmektedir.
• Egzoz gazları, ozon, karbonmonoksit, kükürt dioksit, kurşun ve kadmiyum vs. gibi zehirli maddeler rüzgârlar ile uzak mesafelere taşınmakta ve yağışlarla yere inerek, toprak ve suları kirletmektedir.
• Tarımsal mücadele ilaçlarının ve suni gübrelerin bilinçsiz ve aşırı kullanımı sonucu, toksik maddelerin toprakta birikimi artmakta ve doğal ortamın kirlenmesine sebep olmaktadır.
• Suni gübrelerin de (Sodyum, potasyum gibi besin maddelerini içeren) aşırı ve bilinçsiz kullanımı sonucu toprağın yapısı bozulmakta ve bu da toprak kirliliğine yol açmaktadır.
• Endüstriyel atıklar direkt olarak toprağa verildiğinde ve dolaylı olarak ta havaya ve suya verildiğinde çevreyi kirleterek toprak kirliliğine neden olmaktadır.
• Özellikle ormanların tahribi sonucu oluşan toprak erozyonu, bugün dünyanın birçok bölgesinde olduğu gibi ülkemizde de en önemli çevre sorunlarından birisi haline gelmiştir.

İnsana ve çevreye zararları

• Toprağın doğal yapısının bozulması neticesinde toprak üzerinde bitki ve hayvanlar da barındırmaz. Atık sular tarım alanlarının sulanmasında kullanılırsa içindeki kimyasal maddeler toprağa bulaşır ve kirlenmeye neden olur. Bu kimyasal maddeler insanlar ve hayvanlara ciddi zararlar verebilir.
• Egzoz ve baca gazları içinde karbon dioksit, azot dioksit, kükürt dioksit gibi gazlar bulunur. Bu gazlar havdaki su buharı ile birleşerek asit damlacıklarını oluştururlar. Asit damlacıkları yağmurlarla yeryüzüne iner. Bitki ve hayvanlara zarar verdiği gibi toprağa yeni kimyasal maddeler ekleyerek doğal yapısını bozar.
• Erozyon nedeniyle tarıma elverişli topraklarımızın kalınlığı gün geçtikçe azalmaktadır. Elverişli toprağın azalması neticesinde özellikle çiftçiler zarar görmektedir.

Genel olarak alınabilecek önlemler nelerdir?

• Ekolojik farkındalık ve duyarlılığın topluma yayılması.
• Doğum kontrolyöntemleri kullanılarak ekolojik çevre üzerinde nüfus ve tüketim baskısının azaltılması.
• Tarım ve diğer üretimlerde çevreye zarar vermeyen metotların geliştirilip uygulanması, gereğinden fazla ve zamansız gübre (özellikle azot, fosfor) kullanımının engellenmesi. (Organik tarım, kalıcı kültür)
• Atıkların azaltılması, dönüştürülmesi, yeniden işlenmesi, zararlı atık üreten teknolojiler yerine daha zararsız teknolojilere geçilmesi. Tarımsal atıkların enerji üretimi, kompost yöntemlerle faydalı kaynaklar şekline dönüştürülmesi.
• Enerji üretiminde yeşil enerjiler olarak tanımlanan teknolojilere geçilmesi, tüketimde tasarruflu teknolojiler kullanılması, mimaride enerji tasarrufu sağlayan yapılar kullanılması. (Karbon ayak izinin küçültülmesi)
• Atık su arıtma tesislerinin kurulması, sanayi atıklarının temizlenmesi.
• Köy ve kasabalarda atık suların fosseptiklere verilmesi.
• Taşıt araçlarının periyodik bakımlarının yapılması, eskiyen araçların yenilenmesi, fosil yakıt kullanan araçlar yerine toplu taşımada temiz, elektrikli ulaşım sistemlerine geçilmesi.
• Sosyal medyada aynı anda paylaşımlar yapılarak konuya dikkat çekilmesi.
• Geri dönüşüme önem vererek oluşturulan çöplerin azaltılması.
• Naylon poşetlerin gerekli olduğunda kullanılması.

Gürültü kirliliğine nedenleri

• Trafiğin yoğun olması, sürücülerin yersiz ve zamansız klakson çalmaları,
• Belediye hudutları içerisinde bulunan endüstri  bölgelerinden çıkan gürültüler,
• Evlerde televizyon ve müzik aletlerinden çıkan yüksek sesler,
• Zamansız yapılan bakım ve onarımlar ile bazı işyerlerinden kaynaklanan gürültüler insanların işitme sağlığını ve algılamasını olumsuz yönde etkilemekte, fizyolojik ve psikolojik dengesini bozmakta, iş verimini azaltmaktadır.

Işık kirliliğine nedenleri

• Yerleşim alanlarının her geçen gün büyümesi, açık alanların güçlü aydınlatıcılarla aydınlatılması, park ve bahçelerin çoğalması ve nüfusun artması dolayısıyla gökyüzüne yayılan ışık miktarı her an artmaktadır. Bütün çevre kirliliklerinde olduğu gibi ışık kirliliğinin çevreye zarar verdiği ve gökyüzünün olağan görüntüsünü bozmaktadır. Gökyüzüne yönlendirilmiş yanlış aydınlatma kaynaklarının atmosferde bulunan toz taneciklerine ve moleküllere çarparak gökyüzünün doğal fonunu bozarak parlak bir hale getirdiği, geceleri görüşü bozduğu, güvenlik ve konforu düşürdüğü, insan sağlığına ve ayrıca ekosistem ve hayvanlara zarar verdiği ve enerji israfına neden olduğu yadsınanamaz gerçeklerdir.

çevre kirliliğinin iş sağlığı ve güvenliğine etkisi

İş sağlığı ve güvenliği; çalışanın ve iş ortamında bulunan tüm insanların işin yapılması sırasında iş yerindeki fiziki çevre şartları sebebiyle işçilerin maruz kaldıkları sağlık sorunları ve mesleki risklerin ortadan kaldırılması veya azaltılması, sağlığına ve güvenliğine etki eden faktörleri ve koşulları inceler.

çevre ve çevre kirliliği ‘nin iş sağlığı ve güvenliğine etkisi analizinde ortak nokta insan ve insan sağlığıdır.
İnsan sağlığını olumsuz etkileyen ve çevre kirliliğine sebep olan tüm, fizikse, kimyasal, biyolojik, psikolojik, sosyolojik ve ergonomik etkenlerde iş kazalarının ve meslek hastalıklarını oluşması bakımından, İş sağlığı ve güvenliğini de olumsuz etkileyecektir. Bu bakımdan çevre kirliliği ile ilgili yürütülen çalışmaların İş  sağlığı ve Güvenliği çalışmaları ile birlikte yürütülmesi çalışmalarının önemi üzerine durulmalıdır.

Konuyla ilgili yönetmelikleri incelemek için aşağıdaki linke tıklayabilirsiniz.