Hizmetler

Risk Analizi ve Risk Değerlendirmesi

İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,

Kabul edilebilir risk seviyesi : Yasal yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına uygun, kayıp veya yaralanma oluşturmayacak risk seviyesini,
Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,
Ramak kala olay : İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı,
Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,
Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini, ifade eder.

Risk Değerlendirmesi Ekibi

Risk değerlendirmesi işveren sorumluluğunda atanan bir uzman veya bir ekip tarafından yapılabilir.

• İşveren veya işveren vekili.
• İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri.
• İşyeri ‘ndeki çalışan temsilcileri.
• İşyeri ‘ndeki destek elemanları.
• İşyeri ‘ndeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyeri nde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.

Risk Değerlendirme Aşamaları

1. Tehlikelerin Tanımlanması
Tehlikeler tanımlanırken çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerine ilişkin ilgisine göre asgari olarak aşağıda belirtilen bilgiler toplanır.

• İşyeri bina ve eklentileri.
• İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler.
• Üretim süreç ve teknikleri.
• İş ekipmanları.
• Kullanılan maddeler.
• Artık ve atıklarla ilgili işlemler.
• Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar.
• Çalışanların tecrübe ve düşünceleri.
• İşe başlamadan önce ilgili mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri.
• Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları.
• Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu. i) İşyerinin teftiş sonuçları.
• Meslek hastalığı kayıtları.
• İş kazası kayıtları.
• İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara ilişkin kayıtlar.
• Ramak kala olay kayıtları.
• Malzeme güvenlik bilgi formları.
• Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları.
• Daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları.
• Acil durum eylem planı
• Belirli işlerde sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı

Toplanan bilgiler ışığında; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır.

2. Risk değerlendirmesi yapılırken dikkate alınacak hususlar

• İşletmenin yeri nedeniyle ortaya çıkabilecek tehlikeler.
• İşyerinde yapılan değişiklikle
• Malzemelerden kaynaklanan tehlikeler
• Çalışma biçimi, organizasyon yapısı, bakım onarım, dışarıdan gelen kişiler.
• İş yapma teknikleri, kullanılan makina ve ekipman, elektrik, havalandırma, arıtma, çevre şartları.
• Yangın, parlama, patlama ihtimali olan malzeme kullanımı ve depolanması
• İşyeri, teknik, elektrik, arıtma, yangın vb. Tesisat ve ekipmanları
• İşyerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan maddelerin işlenmesi, kullanılması, taşınması, depolanması
• Çalışma ortamı ve kişisel hijyen.
• İşyerinde ulaşım ve hareket alanları
• Çalışanların İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili gerekli eğitimler
• Çalışma talimatları ve iş tanımlarını.
• Termal konfor, ergonomik, sosyal ve psikolojik durumlar

3. Risklerin Belirlenmesi ve Risk Analizi

Toplanan bilgiler, tehlikeler ayrı ayrı dikkate alınır, riskler ve risklerin tekrarlama periyotları risklerden kimlerin ne şekilde etkileneceği, zarar görme şiddeti belirlenir. Kontrol tedbirleri dikkate alınır.

4 Risk Kontrol Adımları

Risklerin kontrolü amacıyla bir plan yapılır.
Mümkünse riskler kaynağında ortadan kaldırılır.
Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla değiştirilir
Riskler ile kaynağında mücadele edilir.
Risk kontrol adımlarını ile ilgili yapılan plan uygulanır izlenir, düzeltici ve önleyici tedbirler

5. Risk Değerlendirmesi Raporu

Risk değerlendirmesi sonucu bir rapor hazırlanır, denetimlere veya ilgili birimlere sunmak üzere hazır bulundurulur. Risk değerlendirmesi raporunda bulunması gereken başlıklar.

• İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı.
• Gerçekleştiren kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri.
• Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi.
• Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı ayrı yapılmışsa her birinin adı. d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler.
• Tespit edilen riskler.
• Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler.
• Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren analiz sonuçları.
• Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi.

6. Risk Değerlendirmesi ‘nin Yenilenmesi

Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.
Ayrıca aşağıda belirtilen durumlar oluşması ile risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir

• İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.
• İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi.
• Üretim yönteminde değişiklikler olması.
• İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.
• Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması.
• Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi.
• İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.

Necati ALOĞLU